حضرت آیت‌الله خامنه‌ای طی سالیان متمادی پس از رحلت حضرت امام خمینی رحمه‌الله، ضمن حضور در جمع مردم عزادار در سالگرد آن رهبر فقید مهم‌ترین و بنیادین‌ترین مسائل کلان انقلاب اسلامی را طی بیاناتی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند. سخنرانی سالیانه‌ی رهبر انقلاب اسلامی در حرم امام رحمه‌الله ضمن تبیین گفتمان کلان نظام اسلامی، نقشه‌ی راه حرکت جامعه و وظایف اقشار مختلف مردم و مسئولان را مشخص می‌سازد.

ایشان همیشه در این برنامه‌ی سالیانه با در نظرگرفتن روند تکاملی انقلاب اسلامی از سویی و رصد و تحلیل تحولات داخلی و بین‌المللی از سوی دیگر روند رو به جلو ملت ایران در جهت دستیابی به اهداف خود را راهبری و هدایت کرده‌اند.

با مطالعه و تحلیل این بیانات می‌توان خطوط و محورهای اصلی مباحث مطرح‌شده در طول سالیان متمادی را تشخیص داد.
محورهایی چون:

- تبیین اهداف، اثرات و دستاوردهای انقلاب اسلامی
- تبیین ویژگی‌ها، اهداف و باید‌ها و نبایدهای نظام اسلامی
- تبیین خصوصیات و سیره و مکتب حضرت امام خمینی رحمه‌الله
- تبیین تحولات مهم جهانی

به ‌مناسبت سی و دومین سالروز رحلت بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR جهت مرور مهم‌ترین موضوعات و گفتمان‌های مطرح‌شده توسط حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در طول ۳۱ سال گذشته، جملات طلایی و واژگان کلیدی آنها را در اختیار کاربران قرار داده است.

 این دوران جدید که امام ما آن را با قیام و ایستادگی و اتکال به خدا و تکریم و تعظیم نسبت به ارزشهای معنوی و با اعتمادش به آحاد مردم آغاز کرد، ان‌شاءالله ملتها را از شرّ سلطه‌های جهانی نجات خواهد داد و دوران زوال قدرتهای بزرگ مادّی جهانی را نزدیک خواهد کرد. ۱۳۶۹/۰۳/۱۴
 

 ما دشمن همه‌ی مستکبران عالم و همه‌ی چپاولگران و غارتگران ملتها هستیم. ۱۳۷۰/۰۳/۱۴

 ایستادگی در برابر تحمیل و نفوذ قدرتهای خارجی و نداشتن سرِ سازش با این قدرتها. این، اوّلین مشخّصه حرکت امام بزرگوارماست. ۱۳۷۱/۰۳/۱۴

 هرکس، در هر جای دنیا برای عزّت اسلام قیام کند، ما از او حمایت معنوی و سیاسی میکنیم. ۱۳۷۲/۰۳/۱۴

 راه خوشبختی ملت ایران، تکیه به خود و تواناییها و استعدادهای خود است. راه خوشبختی این ملت، قطع امید از قدرتهای مسلّط جهانی و نیز نترسیدن از آنهاست. ۱۳۷۳/۰۳/۱۴

 پیام بزرگ و مهمِ انقلابِ ما برای امّت اسلامی و جوامع و ملتهای مسلمان، عبارت از «احیای هویّت اسلامی، بازگشت به اسلام، بیداری مسلمانان و بازگشت به نهضت اسلامی» است. ۱۳۷۴/۰۳/۱۴

 یک کلمه از آن حرفهایی که دشمنان میخواستند بر زبان امام جاری شود، بر زبان او جاری نشد. این، استقامتِ حسینی است. ۱۳۷۵/۰۳/۱۴

 روشها و برنامه‌های نظام اسلامی هم، همان مقرّرات و برنامه‌ها و احکامی است که در منابع اسلامی تبیین و معیّن شده است؛ یعنی نظام اسلامی، نظامی است که صددرصد برخاسته از اسلام است. ۱۳۷۶/۰۳/۱۴

 دو نکته اساسی در حرکت امام بزرگوار بود که همین دو نکته، سرمایه ارزشمند این انقلاب بود و هست: یکی این است که هدف این انقلاب، اسلام است. دوم این که سربازان این انقلاب و لشکر این انقلاب، مستضعفان و پابرهنگان و قشر جوانند. ۱۳۷۷/۰۳/۱۴

 


 در این مملکت، آنچه که برای آمریکا، برای استکبار و برای جهانخواران قابل قبول نیست، استقلال این مملکت و استقلال و بیداری این مردم است؛ آن دست ردّی است که این مردم به سینه دشمنان این کشور و جهانخواران زده‌اند؛ این را نمیخواهند. ۱۳۷۸/۰۳/۱۴



 تحوّلات عالم، مسائل بزرگ بشری و انسانی، انقلابهای بزرگ، پیشرفتهای بزرگ و حرکتهای عظیم، هیچکدام در دست قدرتمندان و زورمداران عالم نیست؛ همه این عوامل به اراده، ایمان، فداکاری، حرکت و تجمّع انسانها برمیگردد که بر سرنوشت بشر میتواند حکومت کند. ۱۳۷۹/۰۳/۱۴

 

 اسلام‌گرایی در نظام اسلامی، از مردم‌گرایی جدا نیست. مردم‌گرایی در نظام اسلامی، ریشه اسلامی دارد. ۱۳۸۰/۰۳/۱۴

 اصل عدالت اجتماعی، اجرای عدالت، در نظر گرفتن حقِ‌ّ توده‌های وسیع مردم و پُرکردن فاصله طبقاتی، یکی از اصول اصلی نظام اسلامی است. ۱۳۸۱/۰۳/۱۴

 بزرگترین مبارزه با آمریکا، خدمت به این مردم است. هرکه میخواهد با امریکا مبارزه اساسی کند، باید به این مردم خدمت کند. ۱۳۸۲/۰۳/۱۴

 ولایت فقیه، جایگاه مهندسی نظام و حفظ خط و جهت نظام و جلوگیری از انحراف به چپ و راست است؛ این اساسی ترین و محوری ترین مفهوم و معنای ولایت فقیه است. ۱۳۸۳/۰۳/۱۴

 صفا و صدقی که در این نظام بود، و همین شعار معنویت و اسلام - که هویت مسلمان‌ها را به یادشان میآورد - موجب شد که حرکت بیداری اسلامی در سرتاسر دنیای اسلام به‌وجود بیاید. ۱۳۸۴/۰۳/۱۴

 ما وقتی که «قیام لله» میکنیم، خدای متعال با یک حرکت ما هزاران و میلیون‌ها حرکت و فعل و انفعال را در فضای زندگی اجتماعی به وجود میآورد و تحول ایجاد میشود. ۱۳۸۵/۰۳/۱۴

 مردمی بودن در نظام جمهوری اسلامی، یک شاخه‌ی اصلی است؛ یعنی رأی مردم، هویت مردم، کرامت مردم، خواست مردم، از جمله‌ی عناصر اصلی در نظام جمهوری اسلامی و این بنای مستحکم است. ۱۳۸۶/۰۳/۱۴

 گسترش انقلاب در میان ملتها از راه الگوسازی نظام جمهوری اسلامیاست. ۱۳۸۷/۰۳/۱۴

 راه این ملت بزرگ ما که پرورده‌ی بیانات امام و هدایتهای امام است، برای رسیدن به اوج اعتلاء و پیشرفت عبارت است از اینکه این عزت ملی را در همه‌ی عرصه‌ها حفظ کند. ۱۳۸۸/۰۳/۱۴

 امام منهای خط امام، امام بیهویت است. سلب هویت از امام، خدمت به امام نیست. مبانی امام، مبانی روشنی بود. ۱۳۸۹/۰۳/۱۴

 دو بُعد اصلی در مکتب امام بزرگوار ما، بُعد معنویت و بُعد عقلانیت است... بُعد سومی هم وجود دارد، که آن هم مانند معنویت و عقلانیت، از اسلام گرفته شده است و آن، بُعد عدالت است. اینها را باید با هم دید. تکیه‌ی بر روی یکی از این
ابعاد، بیتوجه به ابعاد دیگر، جامعه را به راه خطا میکشاند، به انحراف میبرد. ۱۳۹۰/۰۳/۱۴
 

 پیشرفت، فقط پیشرفت در مظاهر مادی نیست؛ در همه‌ی ابعاد وجودی انسان است؛ که درونش آزادی هم هست، عدالت هم هست، اعتلای اخلاقی و معنوی هم هست؛ اینها همه در مفهوم پیشرفت هست. ۱۳۹۱/۰۳/۱۴


ما می‌توانیم
امام به مردم ایران «ما میتوانیم» را تعلیم داد. امام قبل از آنکه «ما میتوانیم» را به مردم ایران تلقین کند و تعلیم دهد، «ما میتوانیم» را در وجود خود زنده کرد؛ اعتقاد خود را به توانائی شخصیتی خود، به معنای حقیقی کلمه، به مظهر بروز و ظهور رساند.
۱۳۹۲/۰۳/۱۴
بیانات در مراسم بیست‌ و چهارمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

بنای نظم مدنى براساس عقلانیت اسلامى
نقشه‌ى امام، کار اصلى امام، بناى یک نظم مدنى - سیاسى براساس عقلانیت اسلامى بود؛ مقدمه‌ى لازم این کار، ریشه‌کن کردن نظام فاسدِ وابسته‌ى دیکتاتور بود
۱۳۹۳/۰۳/۱۴
بیانات در مراسم بیست‌ و پنجمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

شاخص‌های انقلابیگری
پایبندی به مبانی و ارزشهای اساسی انقلاب، هدف‌گیری آرمانهای انقلاب و همّت بلند برای رسیدن به آنها، پایبندی به استقلال همه‌جانبه‌ی کشور، حسّاسیّت در برابر دشمن و کار دشمن و نقشه‌ی دشمن و عدم تبعیّت از او، تقوای دینی و سیاسی ، این پنج شاخص اگر در کسی وجود داشته باشد، قطعاً انقلابی است.
۱۳۹۵/۰۳/۱۴
بیانات در مراسم بیست‌ و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

اسلام ناب
اسلام ناب یعنی اسلامی که نه اسیر و پابند تحجّر است، نه اسیر و پابند التقاط است. در دورانی که هم تحجّر و هم التقاط وجود داشت، امام، اسلام ناب را مطرح کرد.
۱۳۹۶/۰۳/۱۴
بیانات در مراسم بیست و هشتمین سالروز رحلت حضرت امام خمینی (رحمه‌الله)

اتّحاد ملّت
اهتمام به همبستگی و اتّحاد ملّت از خصوصیّات الگوی رفتاریِ امام در مقابل دشمنی‌ها بود.
۱۳۹۷/۰۳/۱۴
بیانات در مراسم بیست و نهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

جاذبه امام
امام مردی بود ظلم‌ستیز؛ با ظلم کنار نمی‌آمد، با ظلم مبارزه میکرد، حامی مظلوم، استکبارستیز و عدالتخواه بود. این خصوصیّات در امام مجتمع شده بود؛ هر کسی با این خصوصیّات باشد، دلها به سَمت او جذب میشود.
۱۳۹۸/۰۳/۱۴
بیانات در مراسم سی‌امین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

امامِ تحوّل
امام، روحاً، هم یک انسان تحوّل‌خواه بود، هم تحوّل‌آفرین بود. در مورد ایجاد تحوّل، نقش او صرفاً نقش یک معلّم و استاد و مدرّس نبود؛ نقش یک فرمانده داخل در عملیّات و نقش یک رهبر به معنای واقعی بود.
۱۳۹۹/۰۳/۱۴
سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سی‌ویکمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)