حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دومین روز از سفرشان به استان سمنان، در جمع پرشور هزاران نفر از دانشجویان و دانشگاهیان استان، تحول را سنتی الهی برشمردند و با تبیین مرزهای تحول منجر به پیشرفت افزودند: مدیریت تحولات کشور باید در دست نخبگان دانشگاهی و حوزوی باشد و در این روند، علاوه بر معیارهای جهانی پیشرفت، معیارهای نور و ملاک‌های ویژه‌ی نظام اسلامی مورد توجه اکید قرار گیرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ویژگی‌های جامعه‌ی دانشجویی از جمله شور و شوق، استعداد وافر، آرزوی پیشرفت، امید به آینده، تحرک و آمادگی برای کار و تلاش را بشارتی بزرگ خواندند و افزودند: این ویژگی‌ها باید با شناخت راه رسیدن به آرمان‌ها برنامه‌ریزی دوراندیشی همت و تلاش خستگی‌ناپذیر و گم‌نکردن اهداف‌ همراه شود تا راه رسیدن به قله‌های بلند پیشرفت و افتخار را همواره کند.
ایشان در تبیین تأثیر اراده‌ی فرد‌ فرد انسان‌ها در تحولات جامعه، به آیات قرآنی استناد کردند و افزودند: بر اساس سنت الهی، تغییرات هر جامعه به دست افراد همان جامعه شکل می‌گیرد و اراده و رفتار فردی هر شخص نیز در ایجاد سلسله‌تحولات مثبت یا منفی جامعه تأثیرگذار است.
رهبر انقلاب اسلامی تحول را راز ماندگاری و تعالی بشر برشمردند و با تأکید بر لزوم استقبال از تحولات و پرهیز از ایستایی و رکود خاطرنشان کردند: تحول با آنارشیسم، هرج و مرج و ساختارشکنی کاملاً متفاوت است؛ همچنان که رکود نیز با ثبات اجتماعی معنایی متفاوت دارد و آن‌چه باید هدف قرار گیرد، جامعه‌ای با‌ثبات، اما غیر راکد و برخوردار از تحولات صحیح و سریع است.
ایشان در تبیین راه‌های ایجاد تحول صحیح و منجر به پیشرفت، ضرورت‌هایی نظیر حفظ ریشه‌ها و اصالت‌ها، پرهیز از شالوده‌شکنی، ارج‌گذاری و مراقبت از هویت ملی امید به آینده، پویایی و نشاط نقد و انتقاد‌پذیری ترویج روح رقابتی، برنامه‌ریزی و انتخاب خط مشی صحیح را مورد تأکید قرار دادند و افزودند: در نقطه‌ی مقابل این ضرورت‌ها، مسائلی نظیر هرج و مرج رفتاری و سیاسی، پوچ‌گرایی، حرکات تخریبی و «فراموش‌کردن هویت ملی و بنیان‌های اساسی جامعه» قرار دارد که نه‌تنها موجب تحول نمی‌شود، بلکه پس‌رفت و عقب‌ماندگی را به دنبال می‌آورد.
ایشان در همین زمینه و در تبیین مفهوم هویت ملی خاطرنشان کردند: هویت ملی در مقابل هویت دینی نیست، بلکه مجموعه‌ی باورها، خواست‌ها و رفتارهای یک ملت است و طبیعی است که اعتقادات و باورهای یک ملت مؤمن و موحد نیز جزو عناصر تشکیل‌دهنده‌ی هویت ملی او قرار می‌گیرد.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه‌ی بحث، اجتناب‌ناپذیر بودن تحولات در جوامع بشری، کنترل تحولات جهانی به دست صهیونیسم و سرمایه‌داری جهانی را خطری جدی خواندند و افزودند: باندهای بین‌المللی زر و زور که برای تسلط بر منافع ملت‌ها، سازمان نظامی ناتو را تشکیل داده بودند، اکنون برای نابودی هویت ملی جوامع بشری و تحقق بیشتر اهدافشان در پی تشکیل ناتوی فرهنگی هستند تا با استفاده از امکانات زنجیره‌ای، متنوع و بسیار گسترده‌ی رسانه‌ای، سررشته‌ی تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها و ملت‌ها را به دست بگیرند که باید هوشیارانه این مسأله را زیر نظر داشت.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به لزوم جهت‌گیری صحیح تحولات، بحث جدید «مدیریت تحولات در کشور» را مطرح کردند و افزودند: با توقف در گذشته و نفی نوآوری نمی‌توان به جایی رسید؛ همچنان که با هرج و مرج فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و عقیدتی نیز پیشرفتی حاصل نمی‌شود. بنابراین تنها راه صحیح، باز گذاشتن به راه نوآوری، آزادفکری و آزاداندیشی و مدیرت این راه تحول‌آفرین است.
ایشان نخبگان حوزوی و دانشگاهی و مجموعه‌های فعال دانشجویی را متصدی مدیریت تحول در کشور اعلام کردند و افزودند: مسئولان نیز دراین زمینه وظایفی دارند، اما مدیریت تحولات و هدایت فعالیت‌هایی که به ترمیم، تکمیل و پیشرفت می‌انجامد، باید در دست نخبگان حوزه و دانشگاه باشد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پیشرفت را هدف هر تحول صحیح خواندند و با اشاره به تعاریف، نسخه‌ها و معیارهای مختلف و گاه انحرافی که در این زمینه وجود دارد، افزودند: برای درک نسخه‌ی حقیقی پیشرفت، باید به بحث‌های تئوریک معطوف به واقعیات پرداخت و سپس با تعیین الگوی پیشرفت، برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی، سرمایه‌گذاری و حرکت کرد.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین در تبیین معیارهای پیشرفت به شاخص‌های جهانی مانند فراصنعتی‌شدن خودکفایی در نیازهای اساسی افزایش بهره‌وری ارتقاء سطح سواد، ‌ارتقاء خدمات‌رسانی به شهروندان، افزایش امید به زندگی و رشد ارتباطات اشاره کردند و افزودند: این شاخص‌های مورد قبول، هنگامی در روند تحول و پیشرفت حقیقی، مؤثر واقع می‌شوند که بر اساس عناصر اصلی هویت ملی و آرمان‌های اساسی، مورد توجه و عمل قرار گیرند.
ایشان خاطرنشان کردند: در غیر این صورت، افزایش شاخص‌ها و معیارهای رایج پیشرفت همچون برخی کشورهای به‌ظاهر پیشرفته‌ی غربی عملاً به بی‌عدالتی داخلی، زورگویی به دیگر ملت‌ها، ساخت و به‌کارگیری سلاح‌های مخرب نظیر بمب اتم، ترویج فساد اخلاقی، نابودی عواطف و پیوند‌های خانوادگی و اجتماعی منجر می‌شود که ملت ایران پیشرفتی را که بر چنین پایه‌هایی استوار باشد، نمی‌خواهد و نمی‌پذیرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تشریح پایه‌های صحیح تحول و پیشرفت تصریح کردند: در نگاه ویژه‌ی نظام اسلامی تحول و پیشرفت حقیقی باید علاوه بر معیارهای جهانی، بر ملاک‌هایی مانند افزایش ثروت ملی، عدالت‌طلبی، اقتدار علمی، رشد اخلاق، معنویت و عواطف انسانی، عزت ملی، مبارزه با فقر و فساد و بیکاری و تبعیض، مقابله با جهل و بی‌قانونی، ارتقاء علمی مدیریت‌ها، انضباط اجتماعی، افزایش احساس مسئولیت اجتماعی و استقلال فرهنگی متکی باشد.
رهبر انقلاب اسلامی نخبگان دانشگاهی و حوزوی را به تحقیق درباره‌ی مشکلات اجتماعی، بیان راه حل‌های مشخص این مشکلات و عملیاتی کردن این راه حل‌ها فرا‌خواندند و خاطرنشان کردند: این‌گونه تحقیقات، راه تحول منجر به پیشرفت را هموار خواهد ساخت.
ایشان همچنین درخواست‌ها و مسائل مطرح‌شده از زبان استادان و دانشجویان، از جمله ایجاد مرکز مدیریت تحقیقات را علمی ارزیابی کردند و دستگاه‌های ذی‌ربط را به تلاش بیشتر برای حل این مسائل فراخواندند.
 
در آغاز این دیدار، دکتر علی خیرالدین -رئیس دانشگاه سمنان- به نمایندگی از رؤسای دانشگاه‌های استان سخن گفت. همچنین چند تن دیگ از اساتید و دانشجویان نظرات خود را بیان کردند که عبارت بودند از: دکتر نیما امجدی -دانشیار دانشگاه سمنان و پژوهش‌گر نمونه-، دکتر مرجان بهرامی -دانشجوی برگزیده‌ی دوره‌ی دستیاری دانشگاه علوم پزشکی سمنان-، آقای آریافر -دانشجوی دکتری مهندسی معدن دانشگاه صنعتی شاهرود و پژوهش‌گر نمونه-، خانم مریم صفری -دانشجوی کارشناسی ارشد زبان انگلیسی از دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار- و آقای مصطفی قربانی -دانشجوی کارشناسی ارشد رشته‌ی شیمی آلی دانشگاه دامغان و دبیر شورای هماهنگی کانون‌های دانشگاه و مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه-.
مهم‌ترین نکات مطرح‌شده در سخنان استادان و دانشجویان دانشگاه‌های استان سمنان به این شرح است:
- استان سمنان پیش از پیروزی انقلاب حتی یک دانشگاه نداشته، اما اکنون ۲۹ دانشگاه دارد.
ـ شمار دانشجویان استان از حدود هزار نفر در سال ۵۷ به ۵۹ هزار نفر در سال جاری رسیده است.
ـ استان سمنان با معیار «نسبت دانشجو به کل جمعیت استان» رتبه‌ی اول را در کشور دارد. به گونه‌ای که از هر ۱۰ نفر، یک نفر در این استان دانشجو است.
ـ لزوم ایجاد شهرک‌های کارآفرینی و شهرک‌های دانشگاهی
ـ اعلام آمادگی و ابراز توانایی استادان و دانشجویان برای تأمین کلیه‌ی نیازهای علمی کشور در مسیر توسعه و پیشرفت
ـ لزوم توجه بیشتر به دانشگاه‌های شهرستان‌ها و افزایش امکانات آن‌ها
ـ آمادگی دانشجویان و دانشگاهیان برای تسریع در تهیه‌ی نقشه‌ی جامع علمی کشور
ـ افزایش امکانات، تسهیلات و مشوق‌های پژوهشی و علمی و مدیریت کلان مجموعه‌ی تلاش‌های تحقیقاتی
ـ حل مشکل افزایش نامناسب شهریه‌ی برخی دانشگاه‌ها
ـ ایجاد بانک علمی نخبگان
ـ اصلاح نظام آموزش عالی
ـ تأکید بر زنده‌بودن آرمان عدالت‌خواهی و آزادی‌خواهی در جامعه‌ی دانشجویی و دانشگاهی
ـ توجه بیشتر به علوم پایه