پیام همراهی
هادی سجادی‌پور
آیت‌الله بروجردی تازه درگذشته بود و
جامعه‌ی مذهبی ایران در سوگ او نشسته بود. حوزه‌های علمیه، سوگوار بودند و در
اندیشه‌ی معرفی جانشینی برای فقیه فقید. مردم هم منتظر که چه کسی جای خالی آیت‌الله
را پر خواهد کرد. شاه موقعیت را مناسب دید و با فضاسازی تبلیغاتی، نامهای به آیت‌الله
سیدمحسن حکیم نوشت. او رحلت آیت‌الله بروجردی را به ایشان تسلیت گفت تا شاید
بتواند محوریت مرجعیت را به نجف تبعید کند!
در مقابل گروهی از فضلا و بزرگان حوزه
در فروردین 1342 در منزل آیت‌الله بهبهانی جمع شدند و با حضور نمایندگان آیت‌الله
حکیم و حوزه‌ی علمیه‌ی مشهد، پای نامهای را امضا کردند که مرجعیت آیت‌الله العظمی
خمینی را تأیید می‌کرد و ایشان را به‌عنوان رهبر شیعیان معرفی می‌نمود. روی‌دادهای
ماه‌ها و سال‌های بعد و موضع‌گیری‌های قاطع امام علیه رژیم شاه و قیام 15 خرداد
1342، ثابت کرد که نگرانی شاه از مسأله‌ی مرجعیت پس از آیت‌الله بروجردی، چندان هم
بی‌مورد نبوده است!
در کمتر از سه‌دهه صحنه‌ی دشوار دیگری
در تاریخ معاصر ایران رقم خورد. نیمه‌ی دوم خرداد سال 1368، مردم در تب و تاب از
دست دادن معمار انقلاب اسلامی می‌سوختند، دشمنان خود را برای جشن تمام شدن همه‌چیز
در جمهوری اسلامی آماده می‌کردند و رهبر جدید باید سکان رهبری جامعه را به دست می‌گرفت.
پانزده خرداد 68 به بعد، پیام‌ها و نامه‌هایی
از سوی مراجع و بزرگان حوزه‌های علمیه صادر شد که بر انتخاب خبرگان مردم، مهر
تأیید می‌زد و پیمان وفاداری و همراهی بزرگان قوم بود با رهبر جوان.
***
اعلام همراهی و تأیید اقدام انتخاب
خبرگان از سوی مراجع تقلید، از مهم‌ترین خبرهای آن روزها بود. آیت‌الله اراکی از
مراجع بزرگ آن دوره در پیام همراهی خود ضمن مجدّد المذهب دانستن امام در قرن حاضر،
نوشتند: «اعلام می‌دارد انتخاب شایسته‌ی جناب‌عالی به مقام رهبری جمهوری اسلامی
ایران مایه‌ی دلگرمی و امیدواری ملت قهرمان ایران است.»
آیت‌الله العظمی اراکی
درباره‌ی امام گفته بود: «این مرد، از آن مرد‌هایی است که اگر در روز عاشورا بود،
هفتاد و دو تن، می‌شدند هفتاد و سه تن!»
رهبر انقلاب هم در پاسخ به تلگرام
ایشان، ضمن تشکر از این پیام تاکید کردند: «تصميم قاطع دارم كه در جهت تحقق اهداف
مقدس اسلامى و استقرار كامل حاكميت شرع مبين كه آرزو و راه و وصيت رهبر فقيد و
عزيزمان مى‌باشد، تمامى تلاش ممكن را به كار برده و همه‌ى نيروها را در آن راه
بسيج نمايم.»
آیت‌الله العظمی شهاب‌الدین مرعشی نجفی که در صحنه‌های دشوار،
حامی امام و انقلاب بود و کتاب‌خانه‌ی بی‌مانند او در قم همواره مورد رجوع اهل علم
و عمل بوده و هست.
پاسخ رهبر انقلاب به پیام همراهی آیت‌الله
مرعشی نجفی هم جالب توجه بود. «اميد است با استظهار به ادعيه‌ى زاكيه‌ى آن‌جناب و
همه‌ى صلحا و اخيار، در حركت به سمت هدف‌هاى اسلامى، لحظه‌اى درنگ پيش نيايد و
نظام مبتنى بر شريعت اسلام، كه ضامن اجراى عدالت و ترويج ارزش‌هاى والاى انسانى و
حمايت از مظلومين است، روزبه‌روز مستحكم‌تر و جامع‌تر گردد.»
آیت‌الله میرزا هاشم آملی از دیگر مراجع
به‌نام هم در پیامی، همراهی خود را این‌گونه اعلام کرد:
«حضور محترم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
دامت برکاته
رحلت حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی
قدس سره که با مجاهدات خستگی‌ناپذیر خویش روح اسلامیت و توحید را در جهان امروز
زنده کرد، به‌حق ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای عالم اسلام و مسلمین بوده است. حال که
امت مسلمان در این فقدان به ماتم نشسته، انتخاب شایسته‌ی حضرت‌عالی که فردی
دانشمند و اسلام‌شناس و صاحب درایت هستید از جانب مجلس خبرگان مایه‌ی امیدواری و
تسکین خواهد بود. این‌جانب از خداوند متعال توفیق روزافزون شما را خواستارم و به
نوبه‌ی خود، تأیید حضرت‌عالی را در اجرای احکام متعالی اسلام و رهبری امت مسلمان
که مسؤولیتی بسیار خطیر و سنگین است، لازم می‌دانم و امیدوارم با مساعی جمیله‌ی
خویش بار امانتی را که هم‌اکنون به عهده‌ی شما نهاده‌اند به أحسن وجه به سرمنزل
مقصود برسانید. و در هر حال خداوند متعال را حاضر و ناظر بدانید و در اجرای احکام
شرع مبین خوفی به خود راه ندهید که "إنّ الله یدافع عن الّذین آمنوا
به". رهبری حضرت‌عالی از ناحیه‌ی آیت‌الله العظمی امام‌المسلمین آقای خمینی
است؛ ولو به توسط مجلس خبرگان است. به علت آن‌که ما بالعرض ینتهی إلی ما بالذات و
کل إلی ذاک الجمال یشیروا»
آیت‌الله العظمی هاشم آملی که شاگردانش همیشه در شمار چهره‌های
برجسته‌ی حوزه‌ی علمیه و جمهوری اسلامی بوده‌اند: آیات عظام جوادی آملی، مکارم
شیرازی، مرحوم میرزا جواد تبریزی و شهید آیت‌الله مفتح.
رهبر انقلاب نیز پیام محبت‌آمیز وی را
این‌گونه پاسخ دادند:
«بسم‌اللَّه الرّحمن الرّحيم
حضرت آيت‌اللَّه
العظمى آقاى حاج ميرزا هاشم آملى دامت بركاته
با سلام و
تحيت. پيام آن‌جناب درباره‌ى حادثه‌ى مصيبت‌بار فقدان رهبر كبير و امام فقيدمان
حضرت امام خمينى قدّس سرّه و تأييد قاطع از اقدام مجلس خبرگان و نصيحت مشفقانه
نسبت به اهميت و خطورت مسؤوليت اين‌جانب، موجب تشكر گرديد.
از خداى متعال، تفضل و امداد ربوبى را براى
تحمل بار مسؤوليت و حركت در راه اهداف عاليه مسألت مى‌نمايم. اكنون كه بحمداللَّه
با فداكاری‌هاى ملت بزرگ ايران، پرچم اسلام برافراشته و پيام قرآن در جهان مطرح
شده است، بزرگ‌ترين وظيفه آن است كه به شكرانه‌ى اين نعمت عظما، هدف اصلى- يعنى
تحكيم پايه‌هاى اسلام ناب محمّدى و تحقق شريعت در نظام زندگى- را بيش از پيش ارج
نهاده، هيچ فرصت و امكانى را براى وصول آن از دست ندهيم. اميد است توفيقات الهى
شامل حال همه‌ى رهروان اين راه باشد.»
آیت‌الله العظمی گلپایگانی پیشاپیش مردم
سوگوار ایران بر پیکر امام خمینی(ره) نماز خواند تا همه‌چیز برای وداع باشکوه مردم
با امام، مهیا باشد.
همچنین رهبر انفلاب در آن روزها، در
نامهای به آيت‌اللَّه گلپايگانى، از مراجع بزرگ وقت که بر پیکر امام (ره) نماز
خوانده بودند، نوشتند:
«با سلام و تحيت. حضور آن‌جناب در مصلاى
تهران و اقامه‌ى نماز بر پيكر مطهر رهبر كبير انقلاب حضرت امام خمينى قدّس‌‌اللَّه
نفسه الزّكيّه موجب تشكر عميق اين‌جانب گرديد و براى ارادتمندان آن فقيد عظيم‌الشأن
تسلّا و براى دشمنان، مايه‌ى يأس و ناكامى گشت.» آیت‌الله گلپایگانی هم در پیام
همراهی خود به رهبر انقلاب، از نامه‌ی ایشان تشکر کردند.
آیت‌الله مشکینی نیز که وجهه‌ی سیاسی او
در میان سایر علما به خاطر مسؤولیت خطیر ریاست مجلس خبرگان، برجسته‌تر بود، در
پیامی این‌گونه همراهی خود را نشان داد:
"حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای
رهبر جمهوری اسلامی ایران دامت افاضاته
پس از اهداء سلام با عرض تسلیت فاجعه‌ی ارتحال رهبر آزادگان، منجی مظلومان و ستم‌دیدگان و امید مستضعفان و محرومان جهان حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی قدّس سرّه الشریف که همه‌ی عاشقان و شیفتگان را در اقیانوس ژرف غمی جانکاه و طاقت‌فرسا فرو برده، انتخاب سرنوشت‌ساز آن حضرت را که به حق در شرایط حساس کشور و انقلاب گامی بزرگ و اقدامی شایسته از سوی خبرگان عزیز دامت برکاتهم بوده، از سوی هیئت امناء و هیئت مدیره‌ی مرکز جهانی علوم اسلامی تبریک و تهنیت عرض نموده و اطاعت از اوامر آن مقام معظم را که استمرار اطاعت رهبری معظم انقلاب قدس سره الشریف است به‌عنوان یک وظیفه‌ی الهی بر خود فرض می‌دانند.»
آیت‌الله مشکینی که الگوی پیوند میان اخلاق و سیاست بود. او
از ابتدای تشکیل مجلس خبرگان رهبری تا سال 86 که
دار فانی را وداع گفت، ریاست مجلس خبرگان رهبری را بر عهده داشت.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هم در پاسخ به
ایشان این‌گونه نوشتند:
«حضرت آيت‌اللَّه آقاى مشكينى، رئيس
محترم مجلس خبرگان دامت بركاته
با سلام و تحيت و تشكر از تلگرام تسليت
آن‌جناب به مناسبت رحلت مصيبت‌بار امام امت اسلام و احياكننده‌ى شريعت قرآن و
برافرازنده‌ى پرچم حريت در جهان، حضرت امام‌خمينى قدّس سرّه العزيز و همچنين از
حمايت و تأييد قاطعى كه نسبت به تصميم مجلس محترم خبرگان ابراز داشته‌ايد. از
خداوند متعال مسألت مى‌كنم كه ما را در ادامه‌ى راه قائد عظيم و فقيدمان، كه تلاش
براى تحكيم نظام اسلامى و استقرار عدالت و حمايت از مستضعفان است، موفق فرمايد.
بى‌شك انجام اين تكليف بزرگ در سايه‌ى
اتكال به خدا و اطمينان به تأييدات الهى و نيز همكارى و مساعدت بندگان صالح خدا،
امرى ميسر و قرين موفقيت خواهد بود.»
***
همراهی مراجع و علمای بزرگ پس از انتخاب
رهبر جدید، راه عبور انقلاب را از عرصه‌ای سرنوشت‌ساز آرام و هموار نمود و موجب
دلگرمی مردم ایران اسلامی شد؛ همان‌گونه که همراهی و حمایت آن روز بزرگان حوزه، نقطه‌ی
عزیمت نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی شد.
