چهارمین نشست تبیینی گفتمانی «زن و خانواده» در اندیشه رهبر انقلاب با موضوع «ازدواج اسلامی»، روز گذشته در محل سالن همایش مرکز نمایشگاه‌های آستان قدس رضوی برگزار شد که در این نشست «سرکار خانم فروغ نیلچی زاده»، استاد حوزه و دانشگاه و مشاور سازمان ملی جوانان در امور دختران، زنان و خانواده به عنوان سخنران به بیان مطالب خود پرداخت.

 حصول تمدنی پیشرفته بدون زوال و افول
دکتر نیلچی زاده در ابتدای سخنان خود به بررسی تحلیلی اجمالی جوامع بشری در طول تاریخ پرداخت و گفت: یکی از بحث های مهم در همه تمدن های دنیا، ایجاد و حفظ تمدنی مستحکم است، چرا که در طول تاریخ، بشر دستاوردهای زیادی داشته است که می توان شواهد آن را در موزه ها و بقایای تاریخی مشاهده کرد، اما نکته تلخ ماجرا این است که همه این تمدن ها علیرغم پیشرفتی که به دست آورده اند، اما دچار سقوط و افول شدند. سوال این است که دلیل این موضوع چیست. قرآن در پاسخ به این سوال برای ما مثال هایی از قبیل قوم عاد و ثمود را ارائه می کند.

وی ادامه داد: می بینیم که تمدن های بزرگ که گل سر سبد انسان بودند، اکثرشان نابود شدند، حال سوال این است که چه چیزی موجب می شود که یک تمدن شکل بگیرد، اوج بگیرد و چه چیزی سبب نابودی آن می شود. برای پاسخ به این سوال مبنای علوم انسانی به دو بخش کلی تقسیم می شوند که یکی از این مبناها مربوط به افراد خداباور، و دیگری متعلق به افراد خداناباور است، اما موضوعی که هیچ گروهی نمی تواند قبول نداشته باشد این است که وقتی انسان را اصل قرار دهید، تمدن شکل واقعی خود را نمیابد.

وی افزود: دنیا پست مدرن امروزه نظریه ساده و دروغ را مطرح کرده و منتشر کرده است در حالی که خودش خلاف آن را عمل می کند و آن این است که اصل جامعه را بر فردیت می گذارد، اما اسلام می گوید نگاه به جامعه باید از منظر خانواده باشد و اگر خانواده وجود نداشته باشد، جامعه معنا ندارد.

 ازدواج محبوب ترین سازه اجتماعی اسلام
این استاد حوزه و دانشگاه ضمن تاکید بر جایگاه جامعه به عنوان هسته مرکزی شکل گیری همه جوامع بشری، گفت: امروزه در فضای مجازی ما شاهد تبلیغ اعمالی هستیم که فطرت خانواده را نشان گرفته است، امروز می توان کلمه ازدواج را در فضای مجازی در کنار اعمال و کنش های نازیبایی مشاهده کنیم که صاحت این امر را لکه دار کرده اند.
 وی در ادامه به حدیثی نبوی در زمینه جایگاه رفیع ازدواج اشاره کرد و افزود: پیامبراکرم(ص) می فرمایند در اسلام هیچ کاری محبوب تر از ازدواج وجود ندارد. این خود نشان از عشمت این امر است. باید دانست که در اسلام محبوب ترین سازه اجتماعی ازدواج است، و نه مسجد و حرم و عبادتگاه.

دکتر نیلچی زاده با اشاره به سخن رهبر انقلاب در خصوص علمکرد غرب نسبت به امر ازدواج که ایشان کوچک و سبک کردن امر ازدواج نزد مردم را توسط غرب، گناهان کبیره مدن غرب نسبت به بشریت بر می شمارند، افزود: امروز هر کسی که با خدا و پاکی ها مشکل دارد، اگر بخواهد ازدواج را خراب کند، اسم آن را نگه می دارد و درونش را خالی می کند و رسمش را عوض می کند و بنابراین همه زشتی هایی که مانع ازدواج را رواج می دهند و همین می شود که ازدواج با حیوان و یا همجنس را مطرح می کند و تاکید دارد نام ازدواج کنار این امر زشت قرار بگیرد تا قداست امر ازدواج را از بین ببرد.

 ازدواج در هر دینی امری مقدس است
مشاور سازمان ملی جوانان در امور دختران، زنان و خانواده با انتقاد از تعریف ارائه شده از سمت غرب درباره این امر مقدس، گفت: برای انجام امر ازدواج به روش طبیعی و فطری آن، در هر نطقه دنیا، فارغ از تمام تفاوت هایی که بین مردم جهان است، مراسمی گرفته می شود که یکی از منطقه مشترک های آن ها، مکان برگزاری مراسم ازدواج است، در اسلام مسجد، در مسیحیت کلیسا و در هر دین و آیین دیگری هم در مکان مقدس مربوط به همان دین و آیین این مراسم مقدس برپا می شود، چرا که ازدواج در هر دینی امری مقدس است و ذاتی خدایی دارد. به همین منظور است که خطبه ازدواج در هر دینی را عالم آن دین می خواند. رهبر انقلاب نیز در این خصوص در بیانات خود در سومین نشست اندیشه های راهبردی فرمودند: « غالباً مراسم ازدواج، یک مراسم مذهبی است؛ مسیحیها آن را توی کلیسا انجام میدهند، یهودیها آن را در کنائسشان انجام میدهند؛ مسلمانها هم اگرچه در مسجد انجام نمیدهند، اما اگر بتوانند، در مشاهد مشرفه، والّا در ایام متبرک دینی و عمدتاً به وسیله‌ی رجال دین، این را انجام میدهند. رجل دینی هم وقتی برای ازداوج نشست، مبالغی دین بیان میکند. بنابراین صبغه، کاملاً صبغه‌ی دینی است. ازدواج یک جنبه‌ی قدسی دارد؛ این جنبه‌ی قدسی را نباید از آن گرفت. گرفتن جنبه‌ی قدسی به همین کارهای زشتی است که متأسفانه در جامعه‌ی ما رایج شده.»

وی ادامه داد: در این عمل مستقیما خدا وسط ماجرا است و دختر و پسر با همدیگر اراده می کنند و پس از دریافت اذن خداوند زن و شوهر می شوند و کسانی که تا قبل عقد با یکدیگر غریبه بودند، می شوند افرادی که از مادر به یکدیگر محرم تر می شوند. رهبر انقلاب در این زمینه می فرمایند: «همین ارتباط طبیعی و غریزی را خدای متعال مورد توجه خاص قرار داده و آن را مبارک کرده و برای آن اهمیت قائل شده و آثار طبیعی فراوانی برایش به وجود آورده است.»

 درواقع ازدواج وصلت دو خانواده است
دکتر نیلچی زاده افزود: ازدواج آنچنان امری مقدس است که اما صادق می فرمایند هر کسی در هر جای دنیا، بنا به رسم و سنت آن منطقع ازدواج کند، نمی توان آن ازدواج را ناصحیح دانست.

این استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: بین زن و شوهر هیچگاه نباید فردی باشد جز خدا باشد و واسطه بین آن ها فقط خداست و نباید مادران و پدران عروس و داماد در ارتباطات زوجین وارد شوند.

وی ادامه داد: قرآن می گوید زوجین لباس یکدیگر هستند، یعنی هرگز نباید زوجین اجازه دهند که همسرشان آنچنان کج خلقی از فرد ببیند که همسر نتواند حرف هایش را به همسر خود بگوید، زن و شوهر باید پوشاننده عیوب همدیگر باشند.
این استاد حوزه و دانشگاه با اذعان بر اینکه باید بدانیم ازدواج وصلت یک زن و یک مرد نیست، بلکه ازدواج وصلت دو خانواده است، ادامه داد: اگر بین دختر یا پسر و خانواده هایشان تفاوتی در افکار و رفتارها وجود دارد، با توجه به این نکات می توان بر پایه افکار و رفتارهای شخص دختر و پسر، بدون توجه به خانواده هایشان تصمیم گیری کرد، اولین آن سبقه آن فرد در مسیری که در زندگی پیش گرفته است، مورد بعدی این است که تصمیم گیری آن فرد برای تغییر سبک زندگی و افکار خود براساس دل بوده و یا عقل، چرا که دل را نمی توان پایه و برهان قوی برای ثبات این تغییرات دانست.

 تقوا مهم ترین عامل برای انتخاب همسر
دکتر نیلچی زاده در ادامه به روایتی در خصوص اساسی ترین ویژگی برای انتخاب شوهر اشاره کرد و گفت: در روایت داریم دخترتان را به عقد مردی در بیاورید که باتقوا است، چرا که اگر دختر را دوست نداشت با او بدرفتاری نمی کند و اگر هم او را دوست داشته باشد، با همدیگر به خوشی زندگی می کنند.

وی ادامه داد: از این روایت برمی یابیم که تقوا مهم ترین عامل برای انتخاب همسر است، اما سوال این است که چطور می شود تقوای خواستگار را تشخیص داد؟ باید درباره گذشته فرد از او سوال کرد و تنها به آن اکتفا نکرد و باید تحقیق کرد.

وی افزود: یکی دیگر از مواردی که باید بررسی شود، امانت‌دار بودن و اخلاق خواستگار است، دخترها باید درباره این موارد نیز جویا شوند. به عنوان مثال باید پرسید در آخرین مرتبه ای که عصبانی شدید چه کردید و علت آن چه بود؟ باید پرسید که آیا تا کنون شده عصبانی شوید و رفتاری انجام دهید و بعدش از رفتارتان شرمنده شوید؟ الگوی مدیریت خشم یکی از الگوهای بسیار مهم است که باید در فرآیند خواستگاری بررسی شود و سوال های ترکیبی بهترین روش برای این کار است.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به حدیثی از امیرالمومنین بر این مضمون که اگر فردی را می خواهی بشناسی، پدر و مادرش را بشناس، افزود: یکی از فاکتورهای شناخت خواستگار شناخت پدر و مادر و در مراحل بعد، خواهر و برادر فرد است.
 
 بروید با هم بسازید
دکتر نیلچی با تاکید بر لزوم سازگاری زوجین در زندگی مشترک، گفت: آیت‌الله بهجت در مراسم عقد یکی از طلاب، به دختر و پسر هر کدام به صورت مجزا حکمتی را به عنوان هدیه می گویند. ایشان به دختر می گویند وای بر زنی که غرور و اقتدار همسرش را بریزد و به پسر می گویند وای بر مردی که دل همسرش را بشکند. مانند این حکمت ها ما از بزرگان دیگری هم داریم، مانند آن جمله معروف امام خمینی (ره) که خطاب به زوجین می فرمایند بروید با هم بسیارید و یا خطاب هایی که رهبر انقلاب در دیدارهای خود به زوج های جوان داشته اند.

وی در ادامه به تشریح دو حکمت مطرح شوده توسط آیت‌الله بهجت پرداخت و گفت: وقتی این بزرگوار می فرمایند وای بر زنی که غرور شوهرش را بشکند یعنی چی؟ یعنی سلسله مهارت هایی که به زن این قدرت را می دهد همسر خود را از جهنم خارج کند و به مردی بهشتی تبدیل کند. مثالش هم می توان به زهیر ابن قین اشاره کرد که همسرش او را راهی سپاه امام حسین علیه‌السلام کرد. چه چیزی می تواند این مهارت را به زن بدهد؟ قرآن در سوره نساء به این سوال جواب می دهد. یکی از معیارها برای حفظ غرور همسر، مهارت چشم گفتن زن است.

مشاور سازمان ملی جوانان در امور دختران، زنان و خانواده در در ادامه توضیح توصیه آیت‌الله بهجت گفت: اوج زن داری یک مرد این است که خواسته های دل زنش را جدی بگیرد، تا اینکه به خط قرمز خدا برسد، به همین خاطر است که می گویند زن و شوهر باید همسفر یکدیگر تا بهشت باشند.

وی در ادامه به موضوع جایگاه والدین در زندگی زوجین اشاراتی کرد و با بیان اینکه هر چه رابطه مادر با پسر خوب باشد، اثر بخشی رابطه زن و شوهر بیشتر می شود، افزود: مادران عزیزین فرد و همسران نزدیک ترین فرد به مرد هستند.