عهدشکنی ویژگی ذاتی ساختار سیاسی آمریکاست

بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و مواضع منطقی و مقتدرانه‌ی ایشان درباره‌ی مسأله‌‌ی مذاکره با آمریکا، بازتاب وسیعی در رسانه‌های جهان داشته است. از این رو، پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در یادداشتی به قلم آقای اصغر محمدی، کارشناس مسائل بین الملل به بررسی برخی نکات مهم سفر نخست وزیر ژاپن به ایران و بیانات رهبر انقلاب در دیدار وی می‌پردازد.

الف. سفر نخست وزیر ژاپن به کشورمان و دیدار وی با رهبر انقلاب اسلامی، از این جهت اهمیت ویژه‌ای یافت که او در واقع پیام‌رسان ترامپ، تلقی شد. البته آقای آبه و مقامات ژاپنی هم با شکل‌گیری این تصور مخالفت نکردند. متأسفانه ایشان به هنگام ورود به تهران، در میان سخنان خود از احتمال وقوع جنگ سخن گفت. این سخن در کنار دیگر مطالبی که به نقل از ترامپ بیان داشت، حس خوبی را به تحلیل‌گران ایرانی منتقل نمیکرد. نخست‌وزیر ژاپن همان‌گونه که رهبر انقلاب فرمودند فردی محترم است، اما به نظر میرسد این سخن که شاید بوی تهدید نیز در بطن داشت، بیشتر با اصرار طرف آمریکایی بیان شد، تا بلکه بتواند مقامات ایرانی را به پذیرش مذاکره متقاعد کند.

ب. محتوای پیام ترامپ در واقع مطلب جدیدی در بر نداشت؛ و بیشتر تکرار سخنان ترامپ در مناسبت‌های مختلف بود. رفتار آمریکا در مکلف کردن وی به انتقال پیامی که محتوایش پیش از این در رسانه ها منتشر شده بود شاید توهین به وی تلقی شود. با اینحال آقای آبه در ایران با کمال احترام پذیرفته شد؛ که فراز آن سخنان محبت آمیز رهبر انقلاب اسلامی با ایشان بود.

ج. متأسفانه ژاپن که از رابطه‌ی دیرینه با ایران برخوردار است، با تبعیت از آمریکا در اعمال تحریم علیه کشورمان، به اعتبار و وجهه‌ی خود در ایران اسیب فراوانی وارد ساخته است؛ امید می‌رود که این سفر آغاز فصل جدیدی در رابطه و جبران اقدامات اخیر باشد.

اما در اینجا لازم است به چند نکته در رابطه با فرمایشات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره آمریکا اشاره شود:

۱) بر خلاف تصویری که برخی القاء میکنند، رهبر انقلاب، اولین ناقض برجام را «اوباما» ذکر فرمودند. به دیگر سخن عهدشکنی ویژگی ذاتی ساختار سیاسی آمریکاست و نه یک فرد خاص؛ البته در این میان سهم ترامپ در رفتار کنونی آمریکا بیشتر است و به همین دلیل رهبر انقلاب، او را حتی شایسته‌ی تبادل پیام نمی‌دانند؛ یعنی نه تنها پیامی برای وی ندارند، بلکه دریافت پیام از ایشان را هم رد کردند.

۲) برای نخستین بار بود که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مورد تحریم تولید سلاح هسته‌ای با تعبیر «فتوا» از آن یاد کردند. پیش از این ایشان نظرشان را به عنوان حکم شرعی در این‌باره فرموده بودند اما بیان اینکه «این فتوای من است»، در حقیقت تأکید مجددی بر مسلم بودن این نقطه نظر است و بیانگر قوت فوق‌العاده آن در التزام کشور به عدم تولید سلاح و افشای دروغگویی مدعیان آن خواهد بود.

۳) باز برای معدود دفعاتی بود که ایشان فرمودند اگر در پی تولید سلاح هسته‌ای بودیم، آمریکا ناتوان‌تر از آن است که بتواند جلوی آن را بگیرد.

۴) رفتارشناسی مقامات آمریکایی همانند فروش ماهی در دریاست! در همین راستا ترامپ با ادعای  دست برداشتن از سیاست براندازی نظام جمهوری اسلامی، آن را امتیازی بر می‌شمرد که مثلاً به ایران داده شده است! اما رهبر انقلاب با کشف این واقعیت ترفند آنها را بر ملا ساخت.

۵) فرمایشات رهبر انقلاب در این دیدار، بیانگر نگاهی ژرف در سیاست بود که مبتنی بر شناخت دقیق مناسبات قدرت در صحنه جهانی است یعنی آمریکا فقط وقتی کوتاه می‌آید که ناگزیر از آن باشد. لذا نباید ناتوانی خود در از پای در آوردن جمهوری اسلامی ایران و حمله به آن را به حساب صداقت و یا منطقی بودن ایشان گذاشت.

۶) به‌طور کلی مجموعه صحبت‌های رهبر انقلاب، اقدامی روشنگرانه برای افکار عمومی داخل کشور بود؛ و همچنین تلاشی بود برای بیان عقلانیت و منطق حاکم بر مواضع جمهوری اسلامی ایران؛ گویی که ایشان همزمان خود مسئولیت دیپلماسی عمومی را هم بر دوش دارند.