حج یک مرکز اجتماع است. خدای متعال میتوانست برای زیارت خانهی خودش، دورهی سال را بگذارد. اگر فقط رفتن و دورخانه طواف کردن و حال و توجه پیدا کردن بود، چه لزومی داشت که همهی مردم دنیا موظف باشند در یک روز، در یک مقطع زمانی و در روزهای مشخصی، آنجا را زیارت کنند؟ میگفتند «و اذن للناس بالحج»؛ در دورهی سال بیایند؛ هرکس هر وقت میتواند، بیاید حج کند! این را نگفتند. حج را «ایام معلومات» قرار دادند؛ زمان مشخص قرار دادند؛ در داخل حج، اجتماعات یکروزه، یک شبه، دو سه روزه قرار دادند؛ خواستند همه، همزمان در آنجا جمع شوند. این برای چیست؟ برای این است که «لیشهدوا منافع لهم». پس این منافعی که مسلمانان در دوران حج باید شاهد باشند و آن را ببینند، منافعی است که با حیثیت تجمع مردم و این حالت اجتماع ارتباط پیدا میکند. اگر اجتماعی تشکیل شود که در آن ارتباطی نباشد، هزارها تن بیایند بیارتباط با هم، بیتماس با هم و بدون خبرگیری از هم، بدون کمک معنوی به هم و بدون همفکری؛ مقصود حاصل نشده است. چه معنی دارد که عدهای را یکجا جمع کنند، در حالی که از آن جمع شدن، هیچ فایدهای برای آنها متصور نیست؟! چرا نگفتند «دورهی سال را بیایید»؟ لابد میخواستهاند که مسلمانان در اینوقت معین در آنجا اجتماع کنند، تا از این اجتماعشان فایدهای ببرند. چه فایدهای از این اجتماع میشود برد؟ دهها فایده. مگر میشود اینها را سر دستی شمرد؟! اگر به عمق مسأله پی ببرید، دهها فایدهی بزرگ دارد که همه برای دنیای اسلام لازم و حیاتی است.
اگر زمانی لازم باشد از اجتماع حج استفادهای بشود که دنیای اسلام به تمام معنا نیازمند آن باشد، آن زمان، حالاست. هیچوقت مسلمانان مثل امروز احتیاج به اجتماع کردن و تماس گرفتن با همدیگر و ارتباط پیداکردن با هم، نداشتهاند. مدتها بود که مسلمانان خواب بودند؛ غافل بودند؛ نوری نبود؛ برقی نبود؛ بیدار نبودند. نه اینکه گرفتاری نداشتند؛ گرفتاری بود، اما نه آنقدر که مایه تنبّه و بیداری شود و آن گرفتاریها را درک کنند و دنبال علاج باشند. آن دوره، که دوران رکود بود گذشت؛ درحالیکه اجتماع حج برایشان فایدهای نداشت. یک عدّه آدمِ خواب، ملتهای در خواب غفلت نگه داشته شده و غافل از وضعیت خود، به فکر این بودند که گلیمشان را از آب حج بیرون بکشند و واجبشان راانجام بدهند و بروند. یک مدت، چنین بود. امروز هم مسلمانان بهخاطر گرفتاریهایی که برای آنها در همه جای دنیا بهوجود آوردهاند، نهایت احتیاج را به همفکری و همکاری دارند. این همکاری و همفکری، امروز ممکن است؛ لکن در گذشته، ممکن نمیشد. لذا، این فرصت، یک فرصت استثنایی است و باید از آن استفاده کرد.1372/02/08
لینک ثابت