فاطمه‌ی‌زهرا(س) به صورت، یک بشر و یک زن، آن هم زنی جوان است؛ اما در معنا، یک حقیقت عظیم و یک نور درخشان الهی و یک بنده‌ی صالح و یک انسان ممتاز و برگزیده است. کسی است که رسول اکرم به امیرالمؤمنین (علیهماالسّلام) فرمود: «یا علی ... انت قائد المؤمنین الی الجنّة ... و فاطمة قد اقبلت یوم القیامة ... تقود مؤمنات امّتی الی الجنّة» یعنی در روز قیامت، امیرالمؤمنین(ع) مردان مؤمن را و فاطمه‌ی‌زهرا(س) زنان مؤمن را به بهشت الهی راهنمایی میکنند. او، عِدل و همپایه و همسنگ امیرالمؤمنین است. آن کسی که وقتی در محراب عبادت میایستاد، هزاران فرشته‌ی مقرّب خدا، به او خطاب و سلام میکردند و تهنیت میگفتند و همان سخنی را بیان میکردند که فرشتگان، قبلاً به مریم اطهر گفته بودند؛ عرض میکردند: «یا فاطمة انّ اللَّه اصطفاک و طهّرک و اصطفاک علی نساء العالمین».(1) این، مقام معنوی فاطمه‌ی زهراست.
زنی، آن هم در سنین جوانی، از لحاظ مقام معنوی به جایی میرسد که بنابر آنچه که در بعضی از روایات است، فرشتگان با او سخن میگویند و حقایق را به او ارایه میدهند. محدّثه است؛ یعنی کسی است که فرشتگان با او حدیث میکنند و حرف میزنند.(2) این مقام معنوی و میدان وسیع و قلّه‌ی رفیع، در مقابل همه‌ی زنهای آفرینش و عالم است. فاطمه‌ی‌زهرا(س) در قلّه‌ی این بلندای عظیم ایستاده و به همه‌ی زنان عالم خطاب میکند و آنها را به پیمودن این راه دعوت مینماید.
آنهایی که در طول تاریخ - چه در جاهلیت قدیم و چه در جاهلیت قرن بیستم - سعی کرده‌اند که زن را تحقیر و کوچک کنند و او را دلبسته به همین زخارف و زینتهای ظاهری معرفی نمایند و پایبند مُد و لباس و آرایش و طلا و زیور آلات کنند و وسیله و دست مایه‌یی برای خوشگذرانیهای زندگی وانمود نمایند و عملاً در این راه قدم بردارند، منطق آنها منطقی است که مثل برف و یخ، در مقابل گرمای خورشیدِ مقام معنوی فاطمه‌ی‌زهرا(علیهاالسّلام) ذوب میشود و از بین میرود.
اسلام، فاطمه - آن عنصر برجسته و ممتاز ملکوتی - را به عنوان نمونه و اسوه‌ی زن معرفی میکند. آن، زندگی ظاهری و جهاد و مبارزه و دانش و سخنوری و فداکاری و شوهرداری و مادری و همسری و مهاجرت و حضور در همه‌ی میدانهای سیاسی و نظامی و انقلابی و برجستگی همه جانبه‌ی او که مردهای بزرگ را در مقابلش به خضوع وادار میکرد، این هم مقام معنوی و رکوع و سجود و محراب عبادت و دعا و صحیفه و تضرّع و ذات ملکوتی و درخشندگی عنصر معنوی و همپایه و هموزن و همسنگ امیرالمؤمنین و پیامبر بودن اوست. زن، این است. الگوی زنی که اسلام میخواهد بسازد، این است.1368/10/26
1 )
إن رسول الله ص كان جالسا ذات يوم و عنده علی و فاطمة و الحسن و الحسين ع فقال اللهم إنك تعلم أن هؤلاء أهل بيتی و أكرم الناس على فأحب من أحبهم و أبغض من أبغضهم و وال من والاهم و عاد من عاداهم و أعن من أعانهم و اجعلهم مطهرين من كل رجس معصومين من كل ذنب و أيدهم بروح القدس منك ثم قال ص يا علی أنت إمام أمتی و خليفتی عليها بعدی و أنت قائد المؤمنين إلى الجنة و كأنی أنظر إلى ابنتی فاطمة قد أقبلت يوم القيامة على نجيب من نور عن يمينها سبعون ألف ملك و عن يسارها سبعون ألف ملك و بين يديها سبعون ألف ملك و خلفها سبعون ألف ملك تقود مؤمنات أمتی إلى الجنة فأيما امرأة صلت فی اليوم و الليلة خمس صلوات و صامت شهر رمضان و حجت بيت الله الحرام و زكت مالها و أطاعت زوجها و والت عليا بعدی دخلت الجنة بشفاعة ابنتی فاطمة و إنها لسيدة نساء العالمين فقيل يا رسول الله ص أ هی سيدة لنساء عالمها فقال ص ذاك لمريم بنت عمران فأما ابنتی فاطمة فهی سيدة نساء العالمين من الأولين و الآخرين و إنها لتقوم فی محرابها فيسلم عليها سبعون ألف ملك من الملائكة المقربين و ينادونها بما نادت به الملائكة مريم فيقولون يا فاطمة إن الله اصطفاك و طهرك و اصطفاك على نساء العالمين ثم التفت إلى علی ع فقال يا علی إن فاطمة بضعة منی و هی نور عينی و ثمرة فؤادی يسوءنی ما ساءها و يسرنی ما سرها و إنها أول من يلحقنی من أهل بيتی فأحسن إليها بعدی و أما الحسن و الحسين فهما ابنای و ريحانتای و هما سيدا شباب أهل الجنة فليكرما عليك كسمعك و بصرك ثم رفع ص يده إلى السماء فقال اللهم إنی أشهدك أنی محب لمن أحبهم و مبغض لمن أبغضهم و سلم لمن سالمهم و حرب لمن حاربهم و عدو لمن عاداهم و ولی لمن والاهم ».
ترجمه:
ابن عباس گوید: رسول خدا (ص) روزی نشسته بودند در حالیكه امام علی(ع) و حضرت فاطمه(ص) و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نزد ایشان بودند، پس گفت خداوندا تو آگاهی كه كه ایشان اهلبیت من و گرامی ترین مردم در نزد من هستند، پس كسی كه آنان را دوست بدارد دوست بدار و آنكس كه با ایشان دشمنی كند دشمن باش و هر كس كه به آنان مهر ورزید مهربان باش و كسی كه به ایشان بدخواه است بدخواه باشو و هر آنكس كه یاریشان كند یاریش كن و ایشان را از هر پلیدی پاك و از هر گناه نگاه دار و به وسیله [حضرت] جبرییل آنان را تایید گردان. سپس [پیامبر] (ص) فرمود: ای علی تو امام و جانشین من بر امتم بعد از من هستی و تو رهبر مومنان به سوی بهشت می باشی و همانا به دخترم فاطمه می نگرم كه در روز قیامت بر مركبی از نور پیش می آید در حالیكه هفتاد هزار فرشته در طرف راست او و هفتاد هزار فرشته در طرف چپ او و هفتاد هزار فرشته پیش روی او و هفتاد هزار فرشته پشت سر او است، زنان مومن امت من را به سوی بهشت رهبری می كند و هر زنی كه در روز و شب پنج نماز[صبح،ظهر،عصر،مغرب،عشاء] بخواند و ماه رمضان را روزه بگیرد و حج خانه خدا را به جا آورد و زكات مال خود را بدهد و شوهر خود را اطاعت كند و بعد از من علی (ع) را دوست بدارد، به شفاعت دخترم فاطمه وارد بهشت شود و بدرستی كه او بزرگ زنان جهان است. سپس گفته شد ای رسول خدا، آیا او بزرگ زنان زمانه خود است پس [پیامبر](ص)گفت این مربوط به مریم دختر عمران است ولی دخترم فاطمه بزرگ زنان جهان از اولین انسانها تا آخرینشان است و براستی كه او در محرابش بر می خیزد در حالیكه هفتاد هزار فرشته از فرشتگان مقرب بر او درود می فرستند و آن[حضرت] را ندا می دهند آنگونه كه فرشتگان مریم را ندا می دادند و می گوینند ای فاطمه براستی كه خداوند تو را انتخاب و پاك گردانیده است و تو را بر تمامی زنان جهان برگزیده است سپس [پیامبر] رو به امام علی (ع) كرد و گفت ای علی همانا كه فاطمه پاره تن من است و او نور دیدگان و میوه قلب من است آنچه او را ناراحت كند مرا ناراحت كرده است آنچه او را شاد گرداند مرا شاد كرده است و به تحقیق كه او اولین كسی است كه از اهلبیتم كه به من ملحق می شود پس بعد از من به او نیكی كن و اما حسن و حسین كه ایشان پسرانم و دو دسته گیاه خوشبوی من می باشند و ایشان سرور جوانان بهشتند پس باید مورد احترام باشند و آنان بای
امالی، شیخ صدوق ص 486 ح18 ؛ بشارة المصطفی، عماد الدین طبری، ص 177 ؛ بحار الانوار، علامه مجلسی، ج37 ص84 ح52 ؛
إن رسول الله ص كان جالسا ذات يوم و عنده علی و فاطمة و الحسن و الحسين ع فقال اللهم إنك تعلم أن هؤلاء أهل بيتی و أكرم الناس على فأحب من أحبهم و أبغض من أبغضهم و وال من والاهم و عاد من عاداهم و أعن من أعانهم و اجعلهم مطهرين من كل رجس معصومين من كل ذنب و أيدهم بروح القدس منك ثم قال ص يا علی أنت إمام أمتی و خليفتی عليها بعدی و أنت قائد المؤمنين إلى الجنة و كأنی أنظر إلى ابنتی فاطمة قد أقبلت يوم القيامة على نجيب من نور عن يمينها سبعون ألف ملك و عن يسارها سبعون ألف ملك و بين يديها سبعون ألف ملك و خلفها سبعون ألف ملك تقود مؤمنات أمتی إلى الجنة فأيما امرأة صلت فی اليوم و الليلة خمس صلوات و صامت شهر رمضان و حجت بيت الله الحرام و زكت مالها و أطاعت زوجها و والت عليا بعدی دخلت الجنة بشفاعة ابنتی فاطمة و إنها لسيدة نساء العالمين فقيل يا رسول الله ص أ هی سيدة لنساء عالمها فقال ص ذاك لمريم بنت عمران فأما ابنتی فاطمة فهی سيدة نساء العالمين من الأولين و الآخرين و إنها لتقوم فی محرابها فيسلم عليها سبعون ألف ملك من الملائكة المقربين و ينادونها بما نادت به الملائكة مريم فيقولون يا فاطمة إن الله اصطفاك و طهرك و اصطفاك على نساء العالمين ثم التفت إلى علی ع فقال يا علی إن فاطمة بضعة منی و هی نور عينی و ثمرة فؤادی يسوءنی ما ساءها و يسرنی ما سرها و إنها أول من يلحقنی من أهل بيتی فأحسن إليها بعدی و أما الحسن و الحسين فهما ابنای و ريحانتای و هما سيدا شباب أهل الجنة فليكرما عليك كسمعك و بصرك ثم رفع ص يده إلى السماء فقال اللهم إنی أشهدك أنی محب لمن أحبهم و مبغض لمن أبغضهم و سلم لمن سالمهم و حرب لمن حاربهم و عدو لمن عاداهم و ولی لمن والاهم ».
ترجمه:
ابن عباس گوید: رسول خدا (ص) روزی نشسته بودند در حالیكه امام علی(ع) و حضرت فاطمه(ص) و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نزد ایشان بودند، پس گفت خداوندا تو آگاهی كه كه ایشان اهلبیت من و گرامی ترین مردم در نزد من هستند، پس كسی كه آنان را دوست بدارد دوست بدار و آنكس كه با ایشان دشمنی كند دشمن باش و هر كس كه به آنان مهر ورزید مهربان باش و كسی كه به ایشان بدخواه است بدخواه باشو و هر آنكس كه یاریشان كند یاریش كن و ایشان را از هر پلیدی پاك و از هر گناه نگاه دار و به وسیله [حضرت] جبرییل آنان را تایید گردان. سپس [پیامبر] (ص) فرمود: ای علی تو امام و جانشین من بر امتم بعد از من هستی و تو رهبر مومنان به سوی بهشت می باشی و همانا به دخترم فاطمه می نگرم كه در روز قیامت بر مركبی از نور پیش می آید در حالیكه هفتاد هزار فرشته در طرف راست او و هفتاد هزار فرشته در طرف چپ او و هفتاد هزار فرشته پیش روی او و هفتاد هزار فرشته پشت سر او است، زنان مومن امت من را به سوی بهشت رهبری می كند و هر زنی كه در روز و شب پنج نماز[صبح،ظهر،عصر،مغرب،عشاء] بخواند و ماه رمضان را روزه بگیرد و حج خانه خدا را به جا آورد و زكات مال خود را بدهد و شوهر خود را اطاعت كند و بعد از من علی (ع) را دوست بدارد، به شفاعت دخترم فاطمه وارد بهشت شود و بدرستی كه او بزرگ زنان جهان است. سپس گفته شد ای رسول خدا، آیا او بزرگ زنان زمانه خود است پس [پیامبر](ص)گفت این مربوط به مریم دختر عمران است ولی دخترم فاطمه بزرگ زنان جهان از اولین انسانها تا آخرینشان است و براستی كه او در محرابش بر می خیزد در حالیكه هفتاد هزار فرشته از فرشتگان مقرب بر او درود می فرستند و آن[حضرت] را ندا می دهند آنگونه كه فرشتگان مریم را ندا می دادند و می گوینند ای فاطمه براستی كه خداوند تو را انتخاب و پاك گردانیده است و تو را بر تمامی زنان جهان برگزیده است سپس [پیامبر] رو به امام علی (ع) كرد و گفت ای علی همانا كه فاطمه پاره تن من است و او نور دیدگان و میوه قلب من است آنچه او را ناراحت كند مرا ناراحت كرده است آنچه او را شاد گرداند مرا شاد كرده است و به تحقیق كه او اولین كسی است كه از اهلبیتم كه به من ملحق می شود پس بعد از من به او نیكی كن و اما حسن و حسین كه ایشان پسرانم و دو دسته گیاه خوشبوی من می باشند و ایشان سرور جوانان بهشتند پس باید مورد احترام باشند و آنان بای
2 )
إنما سميت فاطمة ع محدثة لأن الملائكة كانت تهبط من السماء فتناديها كما تنادی مريم بنت عمران فتقول يا فاطمة الله اصطفاك و طهرك و اصطفاك على نساء العالمين يا فاطمة اقنتی لربك و اسجدی و اركعی مع الراكعين فتحدثهم و يحدثونها فقالت لهم ذات ليلة أ ليست المفضلة على نساء العالمين مريم بنت عمران فقالوا إن مريم كانت سيدة نساء عالمها و إن الله عز و جل جعلك سيدة نساء عالمك و عالمها و سيدة نساء الأولين و الآخرين ».
ترجمه:
زید بن علی نقل می كند كه از امام صادق(ع) شنیدم كه می گوید: براستی كه فاطمه(س)محدثه نامیده شد بخاطر آنكه فرشتگان از آسمان فرود می آمدند و آنگونه كه مریم دختر عمران را ندا می دادند او را ندا می دادند و می گفتند ای فاطمه خداوند تو را انتخاب نمود و پاكیزه گردانید و بر تمامی زنان جهان برگزید، ای فاطمه برای پروردگارت خضوع كن و سجده كن و همراه با ركوع كنندگان ركوع كن پس [فاطمه] با آنان سخن می گفت و آنان نیز با او سخن می گفتند سپس در شبی [فاطمه] به آنان گفت آیا مریم دختر عمران بر زنان عالم برتر نبود پس گفتند مریم سرور زنان زمانه خود بود و براستی كه خداوند بزرگ تو را سرور زنان زمان خود و زمانه او و همچنین سرور زنان از اولین تا آخرین قرار داده است.
لینک ثابت
علل الشرائع، شیخ صدوق، ج1ص182ح1 ؛ دلائل الامامه ، محمد بن جریر طبری، ص56 ؛ بحار الانوار ،علامه مجلسی،ج14ص206ح23 ؛
إنما سميت فاطمة ع محدثة لأن الملائكة كانت تهبط من السماء فتناديها كما تنادی مريم بنت عمران فتقول يا فاطمة الله اصطفاك و طهرك و اصطفاك على نساء العالمين يا فاطمة اقنتی لربك و اسجدی و اركعی مع الراكعين فتحدثهم و يحدثونها فقالت لهم ذات ليلة أ ليست المفضلة على نساء العالمين مريم بنت عمران فقالوا إن مريم كانت سيدة نساء عالمها و إن الله عز و جل جعلك سيدة نساء عالمك و عالمها و سيدة نساء الأولين و الآخرين ».
ترجمه:
زید بن علی نقل می كند كه از امام صادق(ع) شنیدم كه می گوید: براستی كه فاطمه(س)محدثه نامیده شد بخاطر آنكه فرشتگان از آسمان فرود می آمدند و آنگونه كه مریم دختر عمران را ندا می دادند او را ندا می دادند و می گفتند ای فاطمه خداوند تو را انتخاب نمود و پاكیزه گردانید و بر تمامی زنان جهان برگزید، ای فاطمه برای پروردگارت خضوع كن و سجده كن و همراه با ركوع كنندگان ركوع كن پس [فاطمه] با آنان سخن می گفت و آنان نیز با او سخن می گفتند سپس در شبی [فاطمه] به آنان گفت آیا مریم دختر عمران بر زنان عالم برتر نبود پس گفتند مریم سرور زنان زمانه خود بود و براستی كه خداوند بزرگ تو را سرور زنان زمان خود و زمانه او و همچنین سرور زنان از اولین تا آخرین قرار داده است.
